Wirusowe zapalenie wątroby typu B (WZW B)

Wirusowe zapalenie wątroby typu B (żółtaczka typu B) to choroba zakaźna, która latami potrafi nie dawać żadnych objawów, a u około 5-10% chorych przechodzi w stan przewlekły i może prowadzić do marskości wątroby. To choroba wywoływana przez wirusa HBV. Jest on niestety 100 razy bardziej zakaźny niż HIV. WZW B jest szczególnie groźne dla naszego organizmu, jeśli przyjmie postać przewlekłą. Wówczas może prowadzić do marskości wątroby, a w konsekwencji do raka. Najgorsze jest to, że w części przypadków choroba nie daje żadnych objawów. Wirusem HBV można zarazić się poprzez krew. Nawet drobne skaleczenia mogą się okazać niebezpieczne. Choroba występuje na całym świecie i szacuje się, że zakażonych jest ponad 250 milionów ludzi. Dowiedz się, na czym polega oraz jak się ją diagnozuje i leczy!

Wejdź w zakładkę: Punkty szczepień, aby dowiedzieć się gdzie możesz wykonać szczepienia, a tym samym uchronić się przed chorobami.

Czym jest wirusowe zapalenie wątroby typu B?

Wirusowe zapalenie wątroby typu B, które często nazywane jest również „żółtaczką wszczepienną”. Uważane jest za jedną z najgroźniejszych chorób zakaźnych u człowieka. Czynnikiem odpowiedzialnym za wywołanie tego schorzenia jest wirus HBV (ang. Hepatitis B Virus), który może przyczynić się do rozwoju zakażenia ostrego lub przewlekłego. Wirus ten wnika do organizmu, po czym doprowadza do namnożenia białka wirusowego wewnątrz komórek wątroby.

Niestety, statystyki dla WZW typu B nie są optymistyczne – u około 8-20% osób z przewlekłym zapaleniem wątroby typu B po 5 latach trwania choroby dochodzi do marskości wątroby. Co więcej, marskość wątroby lub jej zapalenie może doprowadzić do rozwoju raka wątrobowokomórkowego. Światowa Organizacja Zdrowia szacuje, że wirusowe zapalenie wątroby typu B przebyło nawet 2 mld ludzi na świecie, a z tego ponad 240 mln ludzi choruje przewlekle. Zapadalność na WZW B jest największa w:

• krajach Europy Wschodniej,
• południowo-wschodniej Azji,
• Chinach,
• Rosji,
• byłych azjatyckich republikach radzieckich,
• Afryce,
• Ameryce Środkowej i Południowej,
• na wyspach Oceanu Spokojnego. 

Polska niestety jest jednym z krajów europejskich, w którym dochodzi do największej liczby zachorowań WZW B.

Wirusowe zapalenie wątroby typu B – przyczyny

Do zakażenia wirusowym zapaleniem wątroby typu B dochodzi w wyniku kontaktu z krwią, bądź płynami ustrojowymi zarażonej osoby. Do zakażenia może dojść wyniku bliskiego kontaktu z osobą chorą na ostre lub przewlekłe WZW typu B (wspólne mieszkanie, kontakt seksualny). Przyczyną zakażenia wirusem WZW B może być także poddawanie się inwazyjnym procedurom diagnostycznym, bądź też leczniczym, jak leczenie preparatami krwi, hemodializa oraz wszelkie zabiegi przebiegające z naruszeniem ciągłości skóry. Do zakażenia może dojść również np. podczas wykonywania tatuażu. Zwiększone ryzyko zachorowania występuje u osób mających wielu partnerów seksualnych, jak również u osób uzależnionych od narkotyków dożylnych. Dotyczy to także osób zawodowo narażonych na kontakt z krwią oraz płynami ustrojowymi – pracowników służby zdrowia, instytucji opiekuńczych.

Objawy zakażenia

Od zarażenia do wystąpienia objawów WZW typu B może minąć od 60 dni do nawet 6 miesięcy. Zakażenie HBV może mieć przebieg ostry lub dawać niespecyficzne objawy. Połowa osób zakażonych wirusem HBV nie odczuwa żadnych objawów, a jedynie wykazuje podwyższoną aktywność enzymów wątrobowych (ALT i AST).

W okresie zwiastunów u 5-15% osób występują niecharakterystyczne objawy, podobne do innych chorób wirusowych: złe samopoczucie, bóle mięśni, osłabienie, stan podgorączkowy lub łagodna gorączka. Wystąpić też mogą nudności, wymioty, ciemne zabarwienie moczu czy bóle w prawym podżebrzu. Następnie pojawia się żółtaczka – żółte zabarwienie białkówek oczu i skóry. W niektórych przypadkach rozwija się  ostra niewydolność wątroby – stan zagrażający życiu; dla chorych w najcięższym stanie ratunkiem jest pilny przeszczep wątroby. W przypadku 2-5 % dzieci starszych i osób dorosłych stan ostry przechodzi w przewlekłe zapalenie wątroby.

Jeśli chodzi o przewlekłego wirusowego zapalenia wątroby typu B większość chorych nie odczuwa żadnych dolegliwości. Najczęstszy objaw to przewlekłe zmęczenie, obniżony nastrój, w badaniu fizykalnym powiększenie wątroby. Przewlekłe WZW typu B charakteryzuje się krwawieniem z dziąseł i nosa, świądem skóry czy rozszerzonymi naczynkami krwionośnymi.

Wirusowe zapalenie wątroby typu B – leczenie i profilaktyka

Leczenie WZW typu B ma na celu całkowicie wyeliminować wirusa z organizmu pacjenta, chociaż obecnie możliwe jest jedynie zahamowanie procesu namnażania wirusa. Niestety, całkowite usunięcie tego materiału genetycznego z organizmu chorego jest niemożliwe. Skuteczne zahamowanie namnażania wirusa HBV daje w większości następujące efekty:

• zahamowanie, a w konsekwencji cofanie się procesu włóknienia wątroby;
• normalizacja wskaźników biochemicznych uszkodzenia wątroby;
• zmniejszone ryzyko rozwoju raka wątrobowokomórkowego;
• wydłużona przeżywalność;
• poprawa jakości życia pacjenta.

HBV jest wirusem DNA, który cechuje się niezwykłą opornością na leki przeciwwirusowe. Postępowanie lecznicze w przypadku WZW typu B opiera się zatem głównie na zmianie stylu życia – zaprzestaniu spożywania alkoholu, stosowaniu zbilansowanej diety, nawadnianiu organizmu oraz odpoczynku. Pacjentom, u których zdiagnozowano ostre wirusowe zapalenie wątroby typu B, podaje się leki z grupy analogów nukleotydowych lub nukleozydowych.

Wirusowe zapalenie wątroby typu B – szczepienie

Szczepienia ochronne stanowią najskuteczniejszą metodę zapobiegania zakażeniu wirusem HBV. Szczepionki przeciwko WZW typu B występują obecnie jako preparaty pojedyncze (szczepionka przeciw WZW B) lub skojarzone (szczepionka wysokoskojarzona 6w1). Szczepienie to jest w Polsce obowiązkowe dla wszystkich noworodków i niemowląt

Warto dodać, że szczepienie przeciwko WZW typu B chroni nie tylko przed zakażeniem wirusem HBV, ale także przed rozwojem powikłań takich jak marskość i rak wątroby, jak również zachorowanie na WZW typu D.

 Standardowe szczepienie zapewnia ochronę u ponad 96% zdrowych noworodków, dzieci i młodzieży oraz u ponad 90% zdrowych osób dorosłych. Niższą skuteczność szczepionki (60-70%) zaobserwowano w grupach osób starszych, osób z zakażeniem HIV, przewlekłym zapaleniem wątroby, przewlekłą niewydolnością nerek, cukrzycą oraz u osób otyłych i palących papierosy. Szczepionka jest bezpieczna.

Wejdź w zakładkę: Punkty szczepień, aby dowiedzieć się gdzie możesz wykonać szczepienia, a tym samym uchronić się przed chorobami.