Malaria

Wejdź w zakładkę: Punkty szczepień, aby dowiedzieć się gdzie możesz wykonać szczepienia, a tym samym uchronić się przed chorobami.

Malaria to groźna choroba zakaźna, na którą narażone są przede wszystkim osoby podróżujące do krajów tropikalnych. Nazywana inaczej “zimnicą” to najpowszechniejsza, pasożytnicza choroba tropikalna przenoszona przez komary. Pomimo wielu działań profilaktycznych jest ona główną, infekcyjną przyczyną zgonów osób podróżujących. Według najnowszego raportu WHO w 2020 r. na całym świecie miało miejsce około 241 mln przypadków malarii i 627 000 zgonów z jej powodu. Oznacza to około 14 mln więcej przypadków w 2020 r. w porównaniu z 2019 r. i 69 000 więcej zgonów.  Choroba ta występuje głównie w regionach endemicznych, zwłaszcza w południowej części Sahary w Afryce, ale także w Azji, Ameryce Łacińskiej i Południowej. 

Malaria – rozpoznanie

Malaria jest chorobą wywoływaną przez jednokomórkowe organizmy z rodzaju Plasmodium. Obecnie znanych jest pięć gatunków Plasmodium, które wywołują malarię u ludzi: Plasmodium falciparum (malaria tropikalna), Plasmodium vivax i ovale (malaria trzeciaczka), Plasmodium malariae (malaria czwartaczka) i Plasmodium knowlesi. Wszystkie 5 gatunków Plasmodium przenoszone są za pośrednictwem komarów płci żeńskiej z rodzaju Anopheles, które potrzebują ludzkiej krwi do wytworzenia jaj. Podczas wysysania krwi zainfekowana komarzyca wstrzykuje sporozoity do organizmu ludzkiego żywiciela. Sporozoity infekują komórki wątroby i rozwijają się w schizonty, które pękają, uwalniając do krwi merozoity. Część sporozoitów zostaje zniszczona przez układ odpornościowy gospodarza, pozostałe trafiają do wątroby. Niektóre grupy populacji są znacznie bardziej narażone na zarażenie się malarią. Należą do nich:

1. niemowlęta,
2. dzieci poniżej 5 roku życia,
3. kobiety w ciąży,
4. pacjenci z HIV / AIDS,
5. imigranci niewrażliwi na choroby,
6. mobilne populacje,
7. podróżni. 

Objawy malarii

Malaria jest chorobą, którą ciężko rozpoznać na samym początku jej przebiegu. Dlaczego? Ze względu na to, że pierwsze objawy pojawiają się po kilkunastu dniach od momentu zakażenia. Jest to okres, w którym malaria wylęga się w organizmie człowieka. Długość tego okresu zależy od tego, jaki rodzaj pasożyta dokonał zarażenia. Gdy już pojawiają się symptomy choroby, są one na tyle mało specyficzne, że wciąż bardzo trudno jednoznacznie stwierdzić, że doszło do zarażenia malarią. Należą do nich:

• gorączka napadowa,
• zimne poty na zmianę z uderzeniami gorąca,
• nagłe, silne dreszcze.

Dopiero po pewnym czasie, gdy malaria na dobre rozwinie się w organizmie człowieka, do tych objawów dołączają – bóle głowy,  wymioty i biegunka, nudności, przyspieszone bicie serca i niedokrwistość. Są to objawy, które jednoznacznie wskazują na zarażenie malarią. Ponadto mogą pojawić się bóle kręgosłupa i mięśni oraz zaburzenia świadomości. Dodatkowo duszności i uczucie niedotlenienia.

Malaria powoli, lecz skutecznie wyniszcza organizm człowieka. Ciężkie postacie malarii prowadzą do uszkodzenia licznych narządów wewnętrznych oraz poważnych zaburzeń metabolicznych. Malaria tropikalna może przejawiać się m.in. śpiączką wywołaną zajęciem ośrodkowego układu nerwowego przez pasożyty. Taki przebieg malarii nazywany jest malarią mózgową. Wśród dorosłych podróżnych dość często dochodzi do ostrej niewydolności nerek, wymagającej leczenia dializami do czasu wyzdrowienia.

Malaria – profilaktyka

Po pierwsze przed malarią możemy się chronić się niefarmakologicznie, poprzez unikanie ugryzienia.

1. Stosować sprawdzone i skuteczne repelenty. Najlepsze wydają się być preparaty z DEET, chociaż inne mogą być równie skuteczne.
2. Nosić ubrania, które zakrywają ręce i nogi — szczególnie nocą.
3. Nawet jeśli pomieszczenia wewnętrzne są klimatyzowane, to istnieje ryzyko pojawienia się tam komarów. W takiej sytuacji możesz prewencyjnie rozpylić wewnątrz repelenty.
4. Okna pomieszczeń powinny być wyposażone w moskitiery, aby zminimalizować ryzyko pojawienia się komarów.

Po drugie zalecanymi działaniami ochronnymi jest również chemioprofilaktyka, czyli regularne przyjmowanie leków przeciwmalarycznych, takich jak: atowakwon lub prokwanil, doksycyklina, meflochina lub chlorochina. Jednakże problem polega na tym, że poprawne wybranie leku musi uwzględniać szereg czynników. Ponadto musi odpowiadać bieżącej sytuacji w zakresie oporności zarodźców przenoszonych przez komary na leki w rejonie, do którego się udajemy. Z tego powodu przy doborze leku należy wziąć pod uwagę charakter podróży, długość trasy, termin podróży. Dodatkowo ewentualne przeciwskazania, stan zdrowia podróżującego, wiek. Dobór leków antymalarycznych powinien w każdym przypadku przebiegać indywidualnie i być skonsultowany z lekarzem specjalistą.

Odpowiednia terapia lekami antymalarycznymi i leczenie wspomagające zwykle pozwalają na całkowite wyleczenie.

Malaria – zapobieganie poprzez szczepienie

Nie ma obecnie dostępnej powszechnie szczepionki przeciw malarii, może się to jednak wkrótce zmienić, gdyż prowadzone są intensywne badania, a jeden z preparatów jest stosowany pilotażowo w kilku krajach Afryki.

Wejdź w zakładkę: Punkty szczepień, aby dowiedzieć się gdzie możesz wykonać szczepienia, a tym samym uchronić się przed chorobami.