Dżuma

Wejdź w zakładkę: Punkty szczepień, aby dowiedzieć się gdzie możesz wykonać szczepienia, a tym samym uchronić się przed chorobami.

Dżuma jest chorobą zakaźną o ostrym przebiegu. Występuje u wielu ssaków, jednakże głównie u gryzoni. Może przenosić się na człowieka. XIV-wieczna epidemia dżumy, określana też wówczas jako ,,morowa zaraza’’ lub ,,czarna śmierć’’, uważana jest za prawdopodobnie największą epidemię w historii.

Dżuma – rozpoznanie

Dżumę wywoływują bakterie gram-ujemne Yersinia pestis z rodziny Enterobacteriaceae – ze względu na swój kształt nazywane pałeczkami dżumy. Aktualnie Yersinia pestis utrzymuje się w środowisku głównie dzięki gryzoniom i pasożytującym na nich pchłom (głównie pchła szczurza – Xenopsylla cheopis). W obszarach zurbanizowanych są to najczęściej szczury, ale zakażeniu ulegają też m.in. wiewiórki, pieski preriowe, myszy, nornice, koty czy króliki. Bardzo długo przyczyny choroby upatrywano w powietrzu i tym samym podejrzewano, że udział w jej rozprzestrzenianiu mają siły boskie. Ludzie nie mieli wtedy pojęcia o bakteriach, które odkryto dopiero w XIX wieku. Odkrywcą był Alexandre Yersin, znany w tym czasie bakteriolog. Do przeniesienia zakażenia na człowieka może dochodzić w wyniku:

• ugryzienia przez zakażoną pchłę, którą mogą przenieść psy i koty do miejsc zamieszkania ludzi;
• bezpośredniego kontaktu z płynami ustrojowymi lub tkankami zakażonego zwierzęcia, np. w przypadku myśliwych oprawiających zwierzęta bez zachowania odpowiednich środków ostrożności;
• drogą kropelkową w wyniku bliskiego kontaktu z osobą chorującą na dżumę płucną lub z materiałem biologicznym w przypadku pracowników laboratoriów.

Objawy dżumy

Objawy dżumy to:

• ogólne wyczerpanie,
• wysoka gorączka,
• bóle brzucha,
• dreszcze.

Do tych bardziej poważniejszych należą objawy wykrzepiania śródnaczyniowego ze skazą krwotoczną i martwicą dystalnych części kończyn (palce u rąk i nóg). Martwica powoduje ciemne zabarwienie tkanek, stąd dawna nazwa dżumy „czarna śmierć”.

Nie leczona dżuma prowadzi do śmierci w 50% przypadków. W przypadku pojawienia się objawów choroby i przy istnieniu potencjalnego narażenia na ryzyko zakażenia należy niezwłocznie zgłosić się do lekarza i rozpocząć leczenie. Antybiotyki należy podać w przeciągu 24 godzin od pojawienia się pierwszych symptomów dżumy.

Leczenie przeprowadza się w warunkach szpitalnych stosując izolację chorego i odpowiednie środki zabezpieczające przed rozprzestrzenianiem się choroby. Leczeniem należy objąć również osoby mające bliski kontakt z chorym rozpoczynając antybiotykoterapię w okresie do siedmiu dni od pierwszego kontaktu.

Leczenie dżumy

Antybiotyki są bardzo skuteczne w leczeniu dżumy i należy je podać niezwłocznie przy podejrzeniu choroby i pobraniu materiału do badań mikrobiologicznych. Leczenie trwa zwykle 10 dni. Niekiedy wymagana jest interwencja chirurgiczna, m.in. w przypadku zropienia węzłów chłonnych lub martwicy tkanek. Chorzy na dżumę płucną wymagają bezwzględnej izolacji. Jeżeli leczenie zostanie podjęte szybko, możliwe jest pełne wyleczenie choroby. W przypadku niepodjęcia lub opóźnienia leczenia choroba może doprowadzić do ciężkich powikłań, m.in. martwicy tkanek i narządów, niewydolności oddechowej oraz śmierci.

Dżuma – zapobieganie poprzez szczepienie

zawiera martwe bakterie dżumy. Jednakże jest ona skuteczna tylko w zapobieganiu postaci dymieniczej tej choroby; nie zabezpiecza przed zakażeniem drogą kropelkową.

Ponadto na terenach występowania dżumy zaleca się środki zapobiegawcze mające na celu zmniejszenie populacji gryzoni w pobliżu obszarów zamieszkanych przez ludzi. Dodatkowo działania edukacyjne dotyczące postępowania z martwymi lub chorymi zwierzętami, stosowania repelentów i odpowiedniej higieny i opieki nad zwierzętami domowymi, głównie pasami i kotami.

Wejdź w zakładkę: Punkty szczepień, aby dowiedzieć się gdzie możesz wykonać szczepienia, a tym samym uchronić się przed chorobami.