Kleszczowe zapalenie mózgu

Wejdź w zakładkę: Punkty szczepień, aby dowiedzieć się gdzie możesz wykonać szczepienia, a tym samym uchronić się przed chorobami.

Kleszczowe zapalenie mózgu to poważna choroba wirusowa. Powoduje ją wirus KZM, który przenosi się poprzez kleszcze. Ponadto schorzenie to może prowadzić do kilku bardzo groźnych powikłań. Wirus kleszczowego zapalenia mózgu atakuje komórki nerwowe oraz struktury, które je otaczają. Najczęstszą drogą nabycia choroby jest ukąszenie przez kleszcza. Jednakże zachorować można również poprzez spożycie mleka, które nie było poddane wcześniejszej pasteryzacji. Ponadto przetworów, pochodzących od kóz i krów zainfekowanych wirusem KZM. To, co szczególnie powinno nas zaniepokoić to fakt, że choroba występuje we wszystkich grupach wiekowych. Dodatkowo szerzy się na bardzo zróżnicowanym terenie.

Kleszczowe zapalenie mózgu – rozpoznanie

Kleszczowe zapalenie mózgu wywołuje wirus z rodziny Flaviviridae. Zakażenie przenosi się podczas ukłucia przez kleszcze Ixodes. Łatwo ulega rozprzestrzenieniu między kleszczami – mogą się zarazić od zwierzęcia, którego krwią się żywią, a także od innych osobników swojego gatunku poprzez bezpośredni kontakt, samica może także przenieść wirusa na swoje potomstwo. Okres wylęgania i zakaźności wynosi 7–14 dni. Jednakże choroba nie przenosi się między ludźmi. Choroba może się rozprzestrzeniać w formie małych epidemii. Na świecie odnotowuje się rocznie ponad 10,000 zachorowań na kleszczowe zapalenie mózgu, głównie w północno-wschodnich oraz środkowych regionach Europy oraz w północnych regionach Azji. Zachorowania na kleszczowe zapalenie mózgu obserwuje się zwykle w ciepłych miesiącach roku – między kwietniem a listopadem, kiedy przypada także okres największej aktywności kleszczy.

Objawy kleszczowego zapalenia mózgu

Objawy rozwijającej się choroby są bardzo niespecyficzne i niekiedy mylone z grypą. Pojawiają się one zanim zajęte zostają komórki układu nerwowego. U 30% osób z kleszczowym zapaleniem mózgu zakażenie jest bezobjawowe. Ponadto okres inkubacji (utajenia) wynosi 2–28 dni, w tym czasie wirus rozmnaża się w komórkach w miejscu ukłucia, i przez chłonkę przemieszcza się do sąsiednich węzłów chłonnych i narządów, które posiadają bogaty układ siateczkowo-śródbłonkowy. Przebieg infekcji zazwyczaj jest dwufazowy.

Pierwsza faza bywa określana fazą zwiastunową. Jednakże jej przebieg jest znacznie łagodniejszy od drugiej fazy. Na początku objawami kleszczowego zapalenia mózgu są:

• wymioty,
• biegunka,
• nudności,
• dolegliwości podobne do grypy.

Powyższe objawy utrzymują się około tygodnia. Wtedy dochodzi do samoistnego wyleczenia. Jednakże nie zawsze tak bywa. Jeżeli organizm człowieka nie zwalczy choroby, po tygodniowym ustaniu objawów, przekształca się ona w drugą fazę. Jest ona nazywana fazą neuroinfekcji. Podczas niej może dojść do zapalenia móżdżku, opon mózgowo-rdzeniowych, rdzenia kręgowego lub mózgu. Ponadto w ok. 2% przypadków zakażenie wirusem kleszczowego zapalenia mózgu prowadzi do śmierci.

Powikłania kleszczowego zapalenia mózgu

Wśród możliwych skutków ubocznych kleszczowego zapalenia mózgu wymienia się:

• zaburzenia mowy;
• zaburzenia czucia;
• zaburzenia słuchu;
• zaburzenia równowagi;
• pogorszenie pamięci;
• trwałe porażenie kończyn;
• zanik mięśni;
• depresję;
• zaburzenia koncentracji.

Powikłania kleszczowego zapalenia mózgu obserwowane są najczęściej u osób, u których rozwinęło się zapalenie mózgu lub rdzenia kręgowego.

Leczenie kleszczowego zapalenia mózgu

Leczenie przyczynowe kleszczowego zapalenia mózgu nie jest obecnie możliwe. Nie ma znanych leków, które zwalczałyby wirusa, kiedy już dojdzie do zakażenia. Leczenie KZM jest ograniczone do łagodzenia jego objawów, czyli uśmierzania bólu i obniżania gorączki.

Kleszczowe zapalenie mózgu –zapobieganie poprzez szczepienie

Właściwą ochroną przed rozwojem choroby jest szczepionka na kleszczowe zapalenie mózgu.  Szczepienie podstawowe obejmuje podanie 3 dawek. Schemat szczepienia obejmuje podanie pierwszej dawki, następnie drugiej – po 1–3 miesiącach i trzeciej po 6–15 miesiącach. Po 2 dawkach przeciwciała występują u 90% szczepionych. Podczas szczepienia podawane są inaktywowane formy wirusa, umożliwiające wykształcenie przeciwciał ochronnych zabezpieczających przed powikłaniami.
Schemat szczepienia przeciw KZM powinien wyglądać następująco:

• 1 – wsza dawka przyjęta zimą bądź wczesną wiosną – zapewni to odpowiednią ochronę już w danym sezonie,
• 2 – ga dawka po 4 – 12 tygodni po pierwszej,
• 3 – cia dawka po 9 – 12 miesięcy po drugiej,
• dawki przypominające po 3 latach od ostatniego szczepienia, podawane cyklicznie.

Wejdź w zakładkę: Punkty szczepień, aby dowiedzieć się gdzie możesz wykonać szczepienia, a tym samym uchronić się przed chorobami.